دعوای طاری
دعوای طاری به دعوای متقابل گفته می‌شود که منشا یکسانی با طرح دعوای اصلی دارد. در واقع در صورتی که بعد از طرح دعوای اصلی، خواهان یا خوانده بخواهند مرتبط با پرونده در جریان که دارای منشا یکسان است، دعوای جدید را مطرح کنند، می‌توانند از شیوه دعوای طاری استفاده کنند. طرح دعوی متقابل، اضافی و یا دعوای شخص ثالث در پرونده، با نام دعوای طاری شناخته می‌شود. در این بخش از مقاله می‌خواهیم به بررسی کامل دعوای طاری بپردازیم.
دعوای طاری چیست؟
یکی از موارد مهمی که قانون‌گذار به آن توجه کرده است بحث دعوای طاری است که مطابق با ماده ۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی تعیین و تکلیف شده است. هر دعوایی که مطابق با پرونده اصلی باشد، دعوای طاری خوانده می‌شود. طرح این نوع دعوای می‌تواند از طرف خواهان، خوانده یا شخص ثالث باشد. دعوای طاری در دادگاهی اقامه می‌شود که طرح دعوای اصلی در آنجا در حال انجام است.
در واقع به بیان دیگر می‌توان گفت که بعد از طرح دعوای اصلی، در صورتی که مطابق با پرونده فوق، خواهان، خوانده یا شخص دیگری بخواهد اقامه دعوای کند، مطابق با قوانین در نظر گرفته شده باید طرح دعوای طاری را انتخاب کند. دعوای طاری دارای انواع مختلف است که هر کدام شرایط و قوانین مخصوص به خود را دارند.
انواع دعوی طاری کدام است؟
مطابق با قوانین آیین دادرسی مدنی، دعوای طاری دارای ۴ نوع مختلف است که هر کدام می‌تواند شرایط مخصوص به خود را داشته باشد. در ادامه به شرایط و نحوه طرح این دعاوی می‌پردازیم:
• دعوی متقابل
طبق تعریف مشخص، خوانده می‌تواند در مقابل ادعای خواهان، اقامه دعوا کند که در چنین شرایطی باید از طرح دعوی متقابل استفاده کند. به عنوان مثال در بحث دعاوی اجاره بها که از طرف خواهان انجام شده است، مستاجر نیز می‌تواند در صورت امکان تطابق با طرح دعوای پرونده اصلی، علیه موجر اقامه دعوای کند.
• دعوی اضافی
دعوی اضافی نیز یکی از قوانین تعیین شده ماده ۱۷ آیین دادرسی است که علاوه بر دعوای اصلی، توسط خواهان علیه خوانده انجام می‌شود. به عنوان نمونه زمانی که خواهان یا موجر یک دعوی بر علیه مستاجر مطرح کرده است، در بار دوم می‌تواند برای مطالبه اجور معوقه نیز دعوی اضافی اقامه کند.
• دعوی ورود ثالث
در اقامه دعوای اصلی زمانی که فرد ثالثی وجود داشته باشد که مرتبط با دعوای اصلی باشد، مستقلا می‌تواند با توجه به موضوع دعوی اصلی، اگر حقی را بر خود قائل است اقامه دعوی کند. دعوی ورود ثالث می‌تواند علیه خواهان یا خوانده اصلی باشد. به عنوان نمونه خواهان زمانی که اقامه دعوایی را علیه خوانده بر سر استرداد خودرو اقامه کرده است، شخص ثالث می‌تواند در جهت مالکیت خودرو، اقامه دعوی ورود ثالث داشته باشد.
• دعوی جلب ثالث
مطابق با تعریف قانون ماده ۱۳۵ آیین دادرسی مدنی، زمانی که در طرح دعوای اصلی، هر یک از خواهان یا خوانده بخواهد درخواست جلب شخص ثالث را داشته باشد باید از شیوه دعوی جلب ثالث استفاده کند. در این دعوی، فرد خواهان یا خوانده مطابق با چارچوب دعوای اصلی می‌تواند این کار را انجام دهد.
شرایط و ضوابط طرح دعوی طاری چگونه است؟
با توجه به این که دعوای طاری مدل‌های مختلفی دارد، افرادی که قصد اقامه دعوی بر اساس شرایط و ضوابط مشخص شده را دارند باید با شیوه انجام آن آشنایی کامل پیدا کنند. شرایط مشترک طرح دعوای طاری برای موارد بیان شده شامل گزینه‌های زیر هستند:
• داشتن ریشه مشترک دعوای اصلی و طاری
دعوی طاری قابل انجام، زمانی می‌تواند از لحاظ قانونی مورد تایید باشد که رابطه حقوقی با دعوی اصلی داشته باشد. در حالت کلی در بحث دعوی اصلی خواهان باید یک دعوی بر علیه خوانده اقامه کرده باشد. در این صورت رابطه حقوقی شکل گرفته باعث می‌شود تا افراد بتوانند دعوی طاری را مطرح کنند. به عنوان نمونه منشا دعوای اجاره بهای موجر یا خواهان علیه مستاجر، قرارداد اجاره است. در این بین اضافه شدن مواردی چون هزینه تعمیرات، هزینه اجاره و… می‌تواند به عنوان دعوی طاری محسوب شود.
• ارتباط کامل میان دعوی اصلی و طاری
قانون آیین دادرسی مدنی در بحث ارتباط کامل میان دعوای اصلی و طاری این گونه بیان کرده است که تصمیم گیری در هر یک از دعوای اصلی و طاری، باید مؤثر در یکدیگر باشند. به عنوان نمونه زمانی که خریدار دعوای اصلی را مطرح کرده است شخص ثالث با وارد شدن به دعوی از طریق دعوی طاری، بخواهد علیه یکی از خواهان یا خوانده طلب خود را اقامه کند.
• شرایط دعوای متقابل
برخی از شرایط به شکل اختصاصی برای طرح دعوای طاری مطرح هستند. یکی از این شرایط، دعوای متقابل است که دعوای مزبور باید تا پایان اولین جلسه دادرسی مطرح شود. در این شرایط زمانی که دادخواست دعوای اصلی توسط خواهان ارائه شود، خوانده زمانی که به سامانه ثنا برای مشاهده طرح دعوای مراجعه می‌کند، فرصت دارد تا دعوی متقابل را طرح کند.
• شرایط دعوی اضافی
این دعوی نیز مشابه با طرح دعوای متقابل است و صرفا تا پایان جلسه اول قابل طرح است. شرایط تعیین شده برای احقاق حقوق طرفین در ماده قانونی آیین دادرسی مدنی تعیین شده است تا مساوات میان خواهان و خوانده حفظ و رعایت شود.
شیوه طرح دعوای طاری چگونه است؟
با توجه به این که دعوای طاری دارای انواع مختلف هستند، اقامه کردن آنها شرایط مخصوص به خود را دارند. در این بخش به توضیح نحوه طرح دعوای طاری در هر یک از اقسام چهارگانه می‌پردازیم:
• نحوه طرح دعوی متقابل
در صورتی که خوانده بعد از طرح دعوی اصلی توسط خواهان، بخواهد قبل از جلسه اول رسیدگی طرح دعوی متقابل را مطرح کند، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه کرده و دادخواست خود را به شکل رسمی ثبت کند. در صورتی که خوانده قصد داشته باشد تا در جلسه اول دادرسی، اقامه دعوا کند باید درخواست خود را در همان جلسه و در پایان کار با رعایت نکات حقوقی، در دفتر خدمات قضایی ثبت کند.
• نحوه طرح دعوی اضافی
قوانین در نظر گرفته شده برای طرح دعوی اضافی مطابق با قوانین قبلی است لذا فرد قبل از جلسه اول دادرسی، نیازمند ارائه دادخواست به دفاتر خدمات قضایی است. داشتن شماره پرونده دعوای اصلی الزامی است و برای ثبت دادخواست دوم دارای اهمیت است.
• نحوه طرح دعوی جلب ثالث
زمانی که خواهان یا خوانده مطابق با شرایط دعوای اصلی نیاز به جلب شخص ثالث دارند، باید طبق قوانین معین، تا پایان جلسه اول دادرسی، دلایل خود را به دادگاه اظهار کرده و نهایت ظرف مدت ۳ روز از تاریخ جلسه، دادخواست دعوی جلب ثالث را مطرح کنند. شرایط اولیه طرح دعوی جلب ثالث، داشتن شماره پرونده دعوای اصلی است.
• نحوه طرح دعوی ورود ثالث
زمانی که دادرسی پرونده در حال انجام است، شخص ثالث می‌تواند دادخواست طرح دعوی ورود ثالث را از طریق مراجعه به دفاتر الکترونیکی قضایی اقامه کند. با توجه به مرتبط بودن پرونده دعوی اصلی و طاری، رسیدگی در مراجع ذی‌صلاح انجام می‌شود.
نمونه دادخواست دعوی طاری را بشناسید
همان‌طور که می‌دانید دعوای طاری دارای شرایط و ضوابط مخصوص به خود هستند. از میان دعوای طاری، دادخواست جلب ثالث بیشتر از سایر موارد مورد استفاده افراد قرار می‌گیرد. لذا در این بخش به یک نمونه دادخواست دعوی طاری جلب ثالث پرداخته شده است. در صورت نیاز میتوانید نمونه فرم را دانلود کرده و از آن استفاده کنید.
هزینه دادرسی دعاوی طاری چقدر است؟
یکی از موضوعات مهم بعد از اقامه طرح دعوای طاری، بحث هزینه آن است که می‌تواند برای بسیاری از افراد دارای اهمیت باشد. دعاوی طاری به دلیل این که جزو دعوای اصلی محسوب نمی‌شود و یک دعوای حقوقی است، از لحاظ میزان هزینه دادرسی، تابع مقررات آیین دادرسی مدنی است که هزینه متفاوتی دارد. در صورتی که اقامه دعوای در شورای حل اختلاف مطرح شود، هزینه دادرسی آن ۲.۵ درصد ارزش خواسته و در صورتی که در دادگاه حقوقی بدوی اقامه شود، ۳.۵ درصد ارزش خواسته است.
این میزان زمانی که طرح دعوای طاری در مرحله واخواهی و تجدیدنظر قرار بگیرد، به ۴.۵ درصد ارزش خواسته می‌رسد. تبصره‌هایی نیز در این زمینه وجود دارند که شناخت آنها برای افراد دارای اهمیت است. در صورتی که دعوای طاری مطرح شده غیرمالی باشد، هزینه دادرسی مرتبط با آن چیزی حدود ۴۰ تا ۲۰۰ هزار تومان متغیر است.
هر یک از موارد بیان شده در این بخش نشان می‌دهد که طرح دعوای طاری با توجه به نوع آن می‌تواند هزینه دادرسی متفاوتی داشته باشد. شرایط و ضوابط تعیین شده در بحث دعوای طاری به شکل مشخص در قانون تعیین شده است تا افراد ضمن آشنایی با قوانین مندرج، بتوانند در زمان مورد نیاز تصمیم مناسبی را اتخاذ کنند.
